Powszechne, oparte na linku rozumienie hipertekstu, pomija jeden z jego najbardziej bogatych aspektów. Można rozumieć hipertekst jako interakcję z informacją w celu budowania skojarzeń a poprzez skojarzenia – budowania wiedzy. Stąd też ogólna definicja hipertekstu jako "ustrukturyzowanej pracy wiedzy" (Peter Nurnberg). Niemniej jednak podstawowa struktura hipertekstu wytyczana jest przez sieć węzłów i linków.

Przechodzenie od jednej wiadomości do drugiej na portalach informacyjnych i korzystanie z paska z pokrewnymi newsami; dzielenie wpisu na Facebooku z jednej osi czasu na inną bądź odsłonięcie pełnej listy komentarzy; kliknięcie na „podaj dalej” (ang. retweet) i okienko z sugestiami „warci obserwowania” – te niezauważalne, cyfrowe udoskonalenia tekstu, biorą swój początek w pionierskich eksperymentach z hipertekstem. W kontekście literackim, hipertekstowe rozwidlenia i wynikająca z nich niesekwencyjność nie mają charakteru przenośnego, nie wskazują na sferę mentalną czy interpretacyjną, lecz na poziom świata przedstawionego, na sferę narracji oraz odniesień intertekstualnych, gdzie materializują czy też dramatyzują potencjał odesłań i rozgałęzień od zawsze obecny w tekście (w ogólności) i w procesie opowiadania (w szczególności). Objąwszy przedmiot opowiadania (fr. histoire), układ wydarzeń (fr. recit) oraz samą sytuację narracyjną (fr. narration)[2], rozwidlenia w hipertekście mogą wskazywać na paralelne, konkurencyjne lub przeczące sobie wersje utworu. W konsekwencji, każdorazowa lektura odsłaniać może nie przeczytane dotąd partie tekstu, zatem różni czytelnicy dysponować mogą różnymi wersjami tego samego tytułu. Nie chodzi tu jednak tylko o zmieniającą się interpretację, lecz o zmieniający się materiał powieściowy. Rozgałęzienie wskazuje na sieciowy charakter hipertekstu. Działanie na żądanie – na jego aspekt cyfrowy. Badane przykłady przybierają formę bazy danych, z której – w myśl reguł ustanowionych przez autora i przywoływanych przez czytelnika – wyłaniają się w trakcie lektury poszczególne fragmenty posegmentowanego i połączonego tekstu

[1] Stosowana tu definicja idzie w parze z nową, post-hipertekstową, przystosowaną do kontekstów sieciowych, społecznościowych i ludologicznych definicją Noah Wardrip-Fruin, rozszerzoną przez mnie w olinkowanym eseju Hipertekst. Redefinicje. Zob. N. Wardrip-Fruin, What hypertext is?, w: Hypertext' 04, New York 2002, s. 126–27; Mariusz Pisarski, Hipertekst. Redefinicje [online], „Techsty” 2007, nr 3 [http://techsty.art.pl/magazyn3/hipertekst/hipertekst.html; dostęp 30.06.2013].

[2] Zob. Gerard Genette, 1980, Narrative Discourse. tłum. Jane E. Lewin, Ithaca 1980. s. 2 –27,

Ostatnia aktualizacja:

30.07.2022

Cytuj ten wpis jako:

Mariusz Pisarski (never) Hipertekst - definicje. "Techsty" 30.07.2022 [].

definicje hipertekst internet

Mapa połączeń


Legenda

Statystyki


art budowania central definicje hipertekst hipertekstu hypertext img jednej lecz linearnosc mariusz narracja opowiadania outgoing pisarski redefinicje rozwidlenia sferę small source target techsty tekstu wezel