Wiersz o Kubla Chanie ma zaledwie kilkadziesiąt wersów. Tylko tyle udało się zapisać Samuelowi Taylorowi Coleridge'owi po przebudzeniu się z dziwnego, nad wyraz realnego snu. A oto fragment:

Dziewieczkę młodą z Abisynii 
W wizji ujrzałem kiedyś ja 
Cudownie ona grała na cymbałach 
Grała, a grając, tak śpiewała 
Jaka jest góra Abora 
O gdybym wskrzesić w sobie zdołał 
Jej pieśń i te cymbałów dźwięki 
Tak bym się pięknem rozweselił
Że przez rozgłośnej, długiej pieśni cud 
Dźwignąłbym znowu pałac ten pod błękit 
Słoneczny dach! W pieczarach lód!

Dwa aspekty Coleridge'owskiej wizji pozwalają łączyć jego Xanadu z systemami hipertekstualnymi. Pierwszy - ten najbardziej dosłowny - wiąże się z samą naturą wizji Coleridge`a, z techniką, według której wyobraźnia podsuwała poecie kolejne, żywe wersy poematu opisującego pałac Kubla Khana. Coleridge pisze o tym, iż słowa i obrazy ukazywały mu się jako "rzeczy" jako obiekty namacalne, a nie - czysto mentalne. Co więcej - obok słów i obrazów pojawiały się korespondujące z nimi wrażenia. Nietrudno się domyślić, że to właśnie taki - unaoczniony, ożywiony, pozwalający na podążanie za skojarzeniami model tworzenia i odbioru świata - stał się inspiracją dla Theodora Nelsona. Trudno też o lepszą nazwę dla tego modelu uniwersalnej, połączonej nieskończoną liczbą odsyłaczy, bazy danych, niż Xanadu.

Drugi aspekt Coleridge'wskiej wizji, który usprawiedliwia przywoływanie jej w tym miejscu, jest jej niespełnienie, niemożliwość zupełnej konkretyzacji. Zarówno cyfrowe Xanadu Nelsona jak i jego pierwowzór - analogowy memex - nie istnieją w rzeczywistości. Xanadu nadal jest projektem, a nie - dostępną dla wszystkich bazą danych.

Ostatnia aktualizacja:

26.07.2022

Cytuj ten wpis jako:

Mariusz Pisarski (never) Coleridge. "Techsty" 26.07.2022 [].

biblia hipertekst, książka i druk pismo

Mapa połączeń


Legenda

Statystyki


alt art aspekt aspekty bush bym błękit central coleridge danych grała hipertekst historia img ksiazka kubla nelsona outgoing pałac source systemy target techsty wizji xanadu