Problem autora

Utrwalenie i masowa reprodukcja czarnych czcionek na białym tle, twarda obwoluta z nazwiskiem autora na okładce, nazwa drukarni, świadomość, że ten sam egzemplarz posiadają tysiące takich jak my - wszystko to w epoce druku doprowadziło do samo-utrwalenia się książki jako artefaktu. Książka drukowana stała się niczym katedra, a autor - jej wielkim budowniczym. Dystans między czytelnikiem osiągnął apogeum w dobie romantyzmu. To epoka druku wprowadziła ideę autorstwa indywidualnego, wcześniej go nie było. Na średniowiecznych manuskryptach można się było dopisywać, autorstwo nie było tak ważne, gdyż i tak czytano głównie księgi napisane ręką boską.

W epoce druku linearnemu tokowi lektury towarzyszyła bierna postawa czytelnika. W hipertekście, gdzie drukowana strona książki podlega remediacji, kategorie autor - czytelnik również ulegają przemieszczeniu. Autor jest tutaj co najwyżej wytwórcą tekstowych szablonów, gotowych elementów fabuły, opowiadania, opisu, ramy narracyjnej, w końcu też konstruktorem, nierzadko - programistą, który projektuje czytelnikowi całe środowisko, w którym ten będzie się poruszał: całe tekstualne miasto, wraz z uliczkami, po których podążą czytelnik, przemieszczając się z jednej do drugiej leksji. Powszechnie uważa się, iż autor daje czytelnikowi hipertekstu maksimum wolności . Jeśli jednak porównamy skrajny przykład książki drukowanej, protohipertekst Marca Saporty Composition no.1 z afternoon, a story Michaela Joyce`a to okaże się, że czytelnik ma dużo mniej wyborów przy lekturze hipertekstu niż przy lekturze powieści drukowanej. Dotyczy to nawet łagodnych protohipertekstów, takich jak Gra w Klasy. Tekst odsłania się czytelnikowi zawsze w jakieś kolejności i nie można od niego przejść do dowolnie wybranych innych tekstów, tory opowiadania zdeterminowane są bowiem przez autora. Książka drukowana daje wolność czytelnikowi, ma on do niej dostęp z wielu stron, może ją przekartkowywać , czytać od końca, przeskakiwać z miejsca na miejsce.  

Wolność, którą daje autor, w wielu aspektach jest jednak imponująca: czytelnik może pobłądzić wśród tekstu, przespacerować się i iść własnym szlakim, a nie z uporem maniaka podążać śladami autora. 
Autor w e- fikcji jest twórcą pola zdarzeń, czytelnik natomiast buduje konstrukcje z już gotowych elementów przygotowanego przez autora zestawu.

Ostatnia aktualizacja:

13.07.2022

Cytuj ten wpis jako:

Mariusz Pisarski (2022) Problem autora. "Techsty" 13.07.2022 [https://getbootstrap.com/docs/5.0/content/images/].

narracja poetyka poetyka hipertekstu poststrukturalizm retoryka tekst cyfrowy

autor autora było całe czytelnik czytelnikowi daje drukowana drukowanej druku elementów epoce gotowych hipertekst hipertekstu książka książki lekturze można opowiadania przy takich techsty wielu wolność