Hipertekst jest dzieckiem współczesnej narratologi, która odkryła, zarówno we współczesnej prozie, jak i w sobie samej, tendencję do dechronologizacji narracji. Dwudziestowieczna psychologia i inne nauki poznawcze odkryły bowiem, że nawet nasze osobiste życie, świat taki, jakim go postrzegamy odbiega od (idealistycznej, jak się okazuje) koncepcji Arystotelesa, odkryto, że początek i koniec mogą się zamienić miejscami, że granice między nimi zacierają się, że wystarczy dostrzec, iż najpierw jest ból, a potem szpilka, która go spowodowała, by arystotelesowskie koncepcje, utraciły trochę ze swej nieśmiertelności.  

Narracja w hipertekście, w takim sensie, jak zwykliśmy ją traktować , po prostu nie istnieje. Hipertekst to utwór ergodyczny. Dyskurs narracyjny zastąpiony jest w hipertekście dyskursem ergodycznym. Narracja ergodyczna zasadza się na polu zdarzeń: bazie narracyjnych możliwości, która składa sie z napisanych przez autora wariantów fabuły (czasami warianty te dopisywać może sam czytelnik). Ich pojawianie się na ekranie uzależnione jest od poszczególnych kroków lektury czytelnika i wpisanego w tekst mechanizmu, programu.

Dobrym przykładem jest tu komputerowa gra. Jeśli komuś usiłujemy opowiedzieć swoje przygody z tej gry, jest to już akt narracji bazujący na doświadczeniu z obcowania z grą. Ale nie możemy w tym przypadku stwierdzić, że grę się opowiedziało, opowiedziało się jedynie jeden z doświadczonych przez nas fragmentów gry. W ten sposób - według Espena Arsetha - przedstawiło się narrację, która bazuje na bardziej fundamentalnej strukturze: na polu zdarzeń aporii i epifanii. Aporia - czyli stan jałowości lektury, zapętlenia się narracyjnch składników, stan bez wyjścia oraz epifania - chwila znalezionego rozwiązania, olśnienia, które pozwala nam na kontynuowanie gry lub lektury, to prenarracyjne figury doświadczenia, z którego powstaje narracja.

Nie ma zatem jednej narracji, jest płynna, zmieniającą się i różnicująca multinarracja.

Ostatnia aktualizacja:

27.07.2022

Cytuj ten wpis jako:

Mariusz Pisarski (never) Narracja hipertekstowa. "Techsty" 27.07.2022 [].

narracja poetyka poetyka hipertekstu poststrukturalizm retoryka tekst cyfrowy

Mapa połączeń


Legenda

Statystyki


aporia art arystoteles balwochwal bazie bazuje bazujący central dobrym gry hipertekst hipertekście img lektury narracja narracji opowiedziało poetyka polu source stan target techsty współczesnej zdarzeń