Bóg umarł, autor odszedł, zapisaną kartkę zdekonstruowano. Procesory tekstu zamieniły wszystkich w piszące duchy, wygląda na to, że technologia stała sie podłączonym do kabli wampirem, który wysysa z nas samą esencje życia.

Barry Sanders - The heresy of hypertext

Jednym z najczęściej cytowanych autorów w refleksji nad powieścią hipertekstową i wszelkimi przejawami elektronicznej literatury pozostaje Sven Birkerts, autor Gutenberg Elegies. Książka ta sytuuje się w samym serii teoretycznych wystąpień, które złożyły się na tk zwańą debatę hipertekstową połowy lat dziewięćdziesiątych, zapoczątkowaną przez publikowane wysokonakładowym New York Times Bok Review lekko prowokacyjnych, filtrujących z potencjałem cyfrowego tekstu esejów Roberta Coovera. Głównym argumentem wyrażanym Birkertsa i innych przeciwników hipertekstu była obawa przed zanikiem: książki drukowanej, samego zwyczaju zwyczaju czytania, prywartności lektury, doświadczenia obcowania z materialnym artefaktem, itd, itp. Argumenty te słychać do dziś, i to dość głośno, z tą tylko różnicą, iż zamiast hipertekst mówi się "e-książka", ten pierwszy bowiem już dawno, wraz z upowszechnieniem się internetu, stał się częścią codzieności większości mieszkanców rozwiniętych krajów. Kolejną różnicą jest to, że argumenty te przedstawiane są one nie w debatach naukowych elit, ale w dyskusjach branży wydawniczej, która dziś, kilkanaście lat po hipertekstowej debacie, na codzień stawiać czoło wyzwaniom cyfrowej kultury.

Truizmem jest dziś mówienie iż książka tradycyjna nie umarła i wciąż ma się całkiem dobrze. Statystyki soprzedaży, oraz tłumy atakujące księgarnie w chwili, gdy pojawia się kolejny tom przygód Harrego Pottera świadczą same za siebie.

Dzieje się co innego: książka drukowana, podobnie, jak pismo odręczne w epoce druku, nie wydaje się już być dominującym nośnikiem tekstu, w tym - tekstu literackiego

Pytanie o relację między e-książką a książką tradycyjną nie powinno zatem brzmieć: czy komputery zmienią nasze postrzeganie i nasz sposób czytania, gdyż to się już stało, lecz w jaki sposób się to dzieje.

W tym sensie należy uznać, że debata hipertekstowa zostala wygrana przez zwolenników elektronciznego tekstu.

Patrząc jednak głębiej na problemy poruszane w trakcie wystąpień takich autorów jak George Landow, Michael Joyce, Stuart Moulthrop, czy Jay David Bolter, wydaje się, iż stawką w debacie było coś więcej. A mianowicie ustalenie, że przyszłość poważnej, eksperymentalnej, nowatorskiej i wyznaczającej artystyczne trendy literatury znajduje się na ekranie, że hipertekst jest spełnieniem dażeń ojców awangardy i wizjonerów literatury takich jak Duchamp, Tzara, Breton, Borges, Queneau, Calvino i inni.

W tym kontekście hipertekstowa debata została przez zwolenników tej formy pisarstwa przegrana

Ostatnia aktualizacja:

28.07.2022

Cytuj ten wpis jako:

Mariusz Pisarski (never) Debata hipertekstowa. "Techsty" 28.07.2022 [].

interakcja intertekstualność postmodernizm poststrukturalizm tekst cyfrowy teoria hipertekstu

Mapa połączeń


Legenda

Statystyki


argumenty art autor autorów central czytania debacie debata dzieje dziś hipertekst hipertekstowa hipertekstową img książka książką lat literatury różnicą sposób takich techsty tekstu teoria wydaje