1.7. Kontyngencja hipertekstu

Interakcja z hipertekstem przebiega między innymi pomiędzy wyborem i wykluczeniem hiperłącza. Czytelnik znajduje sie w sytuacji decyzyjnej, która charakteryzuje się specyficzną kontyngencją – określonymi możliwościami pomyślenia i zadziałania inaczej. Kontyngencja hipertekstu nie jest wyłącznie jego cechą immanentną wynikającą ze struktury olinkowania. Hipertekst może sugerować większą kontyngencję niż rzeczywiste możliwości wyborów. Fikcyjna wyszukiwarka Archie usytowana w hipertekście Eistein-Bose-Kondensat Burkharda Schrödera sytuuje czytającego w roli literackiego detektywa, zyskującego wgląd w działania organizacji Cypherguerillas, poszukiwanej przez FBI za internetowy terroryzm.

Umowność śledztwa wynika z fikcyjności interfejsu. Niezależnie od ustawień zapytania, kolejna leksja daje te same rezultaty wyszukiwania jako efekt parainterfejsu. Kolejne hiperłącza (rezul-taty wyszukiwania) również odnoszą do jednego adresu URL, który zawiera fikcyjny dokument z archiwum Jenny van Dyke na temat kondensatu Bosego-Einsteina. Konwencja dwóch pierwszych leksji (indeksowanie bazy danych) sugeruje możliwość wielolineranej nawigacji, równocześnie olinkowanie Einstein-Bose-Kondensat wymusza nawigację linearną. W momencie, kiedy interlektor zda sobie sprawę z tego ograniczenia, interfejs staje się metaforą interfejsu, który generuje efekt pozornej kontyngencji⁴. Kontyngencja hipertekstu zależna jest również od kompleksowości recepcji. Dopiero możliwości wyboru leksji, którymi dysponuje interlektor, określą rzeczywistą kontyngencję hipertekstu w danym momencie recepcji – w miejscu pustym [niem. Leerstelle].

⁴Na poziomie formalnym podobne rozwiązanie stosuje Jarosław Szatkiewicz w hipertekście Carlos, jednak nie jest ono uzgodnione z poziomem treści. por. http://techsty.art.pl/carlos/7.html